प्रलय क बाट तकैत दुनिया

राघवेन्द्र झा

नॉर्थ इस्ट। जौं गृह मंत्रालय क आपदा प्रबंधन विशेषज्ञ क गप मानि त सोमदिन बिहार, झारखंड संगे नॉर्थ इस्ट मे आयल भूकंप प्रकृत‍ि क एकटा ट्रेलर मात्र अछि । आबय बला समय मे भूकंप पूरा देश मे भयंकर तबाही मचा सकैत अछि । विशेषज्ञ क मानि त 8.2 वा एकरा स बेसी त्रीवता क भूकंप हिमालयी क्षेत्र क हिला क राख‍ि देत । हुनकर कहनाय अछि जे मणिपुर क भूकंप एकटा ट्रेलर मात्र अछि ।

ज्ञात होए कि गुआहाटी मे ४ जनवरी कए भोर मे जखन पुरा देश चैनक नींद सुतल छल तखन बिहार, झारखंड समेत पुर्वोत्तर मे 6.7 तीव्रता क प्रचंड भूकंप स धरती थरथरा गेल छल । जाहि स कम स कम 7 लोग मारल गेल, आओर लगभग 100 स बेसी घायल भए गेल । एहि भूकंपक केन्द्र मणिपुर स 33 किमी दुर तमेंगलोंग जिला में 17 किमी क गहराई मे छल । जिला मे ढ़ेरी भवन या त पुरा खसि परल वा पूरा तरह स ढहि चुकल अछि । भोर 4.34 पर आयल एहि भूकंप स मणिपुर मे 7 गोटा मारल गेल आओर 70 स बेसी लोग घायल भए गेल, सेना आओर वायुसेना दुनू राहत कार्य मे लागल अछि, संगे एनडीएएम क दुटा दल कए इंफाल पठाओल गेल अछि ।

हाले मे आयल भूकंप जेना – मणिपुर मे 6.7 (जनवरी 2016 ), नेपाल मे 7.3 ( मई 2015) सिक्किम मे साल 2011 मे आयल 6.9 त्रीवता बला भूकंप कारण एतौका भूगर्भीय प्लेट मे उथल पूथल मचि गेल अछि । पहिनेके झटका स एकरा मे दरार पैदा भए गेल अछि मुदा हाल मे आयल भूकंप क कारण इ स्थ‍िती आर भयावह भए गेल अछि । विशेषज्ञ क कहब अछि एहि स कैकटा भूकंप आबि सकैत अछि जे 8.0 त्रीवता तक भए सकैत अछि ।

“भूकंप पृथ्वी क परत स ऊर्जा क अचानक उत्पादन क परिणामस्वरूप आबैत अछि है जे भूकंपी तरंग उत्पन्न करैत अछि।” (Wikipedia)

दोसरसमाचार

मिथिला विकसित केलक एकटा आओर आमक प्रजाति, पातर छिलका, छोट सन गुठली आ स्वाद लाजबाव, नाम बुझबा लेल पढू समाचार

June 10, 2021

UNLOCK भेल BIHAR, मुदा जुलाई तक नहि खुलत स्कू्ल, देखू नबका गाइडलाइन

June 8, 2021

दरभंगा मे बाढ़ देलक दस्तक, कमला बलान मे उफान, आधा दर्जन पंचायत कए मुख्यालय स संपर्क भंग

June 7, 2021

बिहार मे 8 कए खत्म भ सकैत अछि लॉकडाउन, मुदा इ बंदिश रहत जारी

June 6, 2021

नेपाल क भूकंप क बाद कैल गेल विश्लेषण मे एमएचए क राष्ट्रीय आपदा प्रबंधन संस्थान (एनआईडीएम)चेतावनी देलक कि पूरा पूर्वोत्तर क्षेत्र खासकए क पहाड़ पर भूकंप क खतरा बेसी बढ़ि गेल अछि । ईटानगर मे हाले मे भेल एनआईडीएम क एकटा बैसार मे इ मुद्दा उठाओल गेल । एहि बैसार मे भारतक 11 टा पहाड़ी राज्य क निती निर्माता हिस्सा लेने छथि । संस्थान क निदेषक संतोष कुमार क मानि त नेपाल, भूटान, म्यांमार आओर भारत क भूगर्भीय प्लेट आपस मे जूड़ल अछि । एहि क्षेत्र मे बड्ड पैघ भूकंप ऐबाक संभावना अछि । दिल्ली भूकंपीय इलाका क वर्गीकरण क मोताबिक बेहद संवेदनशील मानल जाय बला जोन 4 मे आबैत अछि । पूर्वोत्तर राज्य आ आन पहाड़ी भूभाग जोन 5 मे आबैत अछि । विशेषज्ञ क कहब अछि 8.0 त्रीवता वला कम से कम चारि टा भूकंप एहि क्षेत्र मे आब‍ि सकैत अछि । जों इ भूकंप जल्दी नहि आउत त बेसी दिन स जमल दवाब आर बेसी कहर बरपा सकैत अछि ।

श्री कुमार क अनुसार सभटा पहाड़ी भूभाग बला राज्य कए एकरा बारे मे जानकारी दए देल गेल अछि आ हुनका एकटा कॉमन बिल्ड‍िंग कोड अपनेबा लेल कहल गेल अछि । कहल जा रहल अछि कि नेपाल मे आयल भूकंप से पूर्वोत्तर पर दवाब बेसी बढ़‍ि गेल अछि । मण‍िपुर क भूकंप एकर एकटा संकेत मात्र अछि जे इ दवाब अखैन धरि नहि निकलल अछि । इ आर खतराक घंटी अछि । विशेषज्ञ क मोताबिक, ”उत्तर मे हिमालयी क्षेत्रक भूगर्भीय प्लेट कए पूर्व मे इंडो-बर्मीज प्लेट स टकरेबाक कारण एकटा संकट ठाड़ भए गेल अछि । जे वर्तमान मे सबसे बेसी अछि ।”

विशेषज्ञ क कहब अछि जे पूर्वोत्तर राज्य जेना उत्तरी बिहार, उत्तराखंड, जम्मू-कश्मीर, गुजरात आओर अंडमान निकोबार जोन 5 मे आबैत अछि । आ संवेदन शील अछि । बेसी आबादी बला जगह मे जों एहन भूकंप आउत त जान-माल कए बेसी क्षति पहुँचत ।

धरती स निकैल रहल अछि धूआँ – मधेपुरा जिलाक बिहारीगंज प्रखंड स्थि‍त कस्तूरबा विद्यालय क नजदीक जमीन स धुँआ निकैल रहल अछि । इ धुँआ सोमदिन आयल भूकंप क बाद स निकलि रहल अछि । एहि धुइयॉं लेल भूगोलवेत्ता डाॅ. श‍िवमुनी यादव क कहनाय अछि जे कोसी क क्षेत्र मे गैस वा सल्फर जेहन किुछ चिज अ‍छि । एहि स पहिनो भूगर्भीय उथल-पूथल क बाद धुँआ निकलल छल । एहि क्षेत्र मे खनीज तेलक सेहो प्रबल संभावना अछि ।

नोट – इसमाद क एहि खबरक उदेश्य डर वा भय फैलायब नहि अछि, मुदा इसमाद टीम चाहैत अछि जे पाठक कए पूर्ण जानकारी होए जाहि स ओ सजग रहि सकय, सचेत रहय सकय ।